خبرگزاری حوزه | "حجاب اجباری" واژهای بود که مدتها رسانههای مختلف روی آن مانور دادند و آنقدر این عبارت را تکرار کردند تا بالاخره تقریبا جا انداختند که حجاب اجباری پدیدهای نامناسب است و برخی از متدینین هم به این باور رسیدند و در صدد توجیه آن برآمدند.
برخی گفتند ما اجبار نداریم، ولی الزام داریم و بحثهایی شبیه این. به نظر میرسد که این چیزی جز بازی با الفاظ نیست و خیلی نمیتوان بین الزام و اجبار فرقی قائل شد.
نکتهای که در اینجا جا دارد به آن توجه شود این است که خیلیها خواسته یا ناخواسته مرعوب این رسانههای کذایی شدند و تکرار این واژه طوری القاء شد که گویا چیز خوبی نیست؛ ولی اگر واقعگرایانه به این مقوله نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که اصولا اجبار همیشه بد نیست.
ما در زندگی روزمره خود- جدای مباحث دینی- موارد متعددی از اجبار داریم و هر عاقلی با هر گرایش دینی- فرهنگی، بر خوب بودن این اجبارها صحّه میگذارد و آن را به عنوان امری مثبت تلقی میکند.
مثلا اگر فرزند خردسال ما بیمار شود، برای اینکه سلامتی خود را به دست بیاورد او را مجبور میکنیم که دارو بخورد و اگر در دارو خوردن بد قلق هم باشد به زور دارو را به او میخورانیم .
یا اگر یکی از عزیزان ما با دوست نابابی معاشرت داشته باشد چه بسا او را مجبور میکنیم که از دوستی با آن شخص دست بردارد.
طبیعی است که هیچ عاقلی دراین مورد نمیگوید که اجبار بار منفی دارد. یا مثلا برای اینکه قوت بدنی داشته باشیم مجبوریم که غذا بخوریم؛ برای رفع تشنگی مجبوریم که آب بنوشیم؛ برای محافظت از سرما، مجبوریم که لباس گرم بپوشیم و مثالهای متعدد دیگری که برای هر انسانی پیش میآید و قابل تصور است و هیچکس نمیتواند این مسائل را نفی کند.
در مسئله حجاب هم حتی اگر کسی نخواهد ملتزم به رعایت احکام شرعی باشد، وقتی در جامعهای که حجاب جزء مهمی از روابط اجتماعی آن به شمار میرود، اشکالی ندارد که بگوییم شخص مجبور است پوشش لازم را داشته باشد و این خودش نوعی احترام به قانون است.
از این گونه الزامها و اجبارها در سراسر دنیا وجود دارد. درست است که شکل آن، با چیزی که در ایران مرسوم است تفاوت دارد؛ ولی به هر حال در کشورهای مختلف، حداقل برای حضور در برخی اجتماعات، مثل محیطهای آموزشی پوشش خاصی تعریف شده و این گونه نیست که هر کسی هرطور که دلش بخواهد لباس بپوشد.
اینها هم نوعی اجبار است که برای قانونمند بودن و جلوگیری از هرج و مرج، همگان ملزم به رعایت آن میباشند. چطور آنجا کسی معترض اینگونه اجبارها نیست؛ ولی اجبار به حجاب در ایران مخالف آزادی است!
بابک شکورزاده